ORIGINAL_ARTICLE
نوسانات جمعیت پروانهی مینوز گوجه فرنگی،Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae)، در اطراف شهرستان بروجرد، استان لرستان
پروانه­ ی مینوز گوجه ­فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae)، آفت مهم گوجه ­فرنگی در شرایط گلخانه و مزرعه می ­باشد. نوسانات جمعیت پروانه­های نر این آفت در اطراف شهرستان بروجرد، استان لرستان با نصب تله ­های دلتای حاوی فرمون جنسی در دو سال زراعی 1392 و 1393 در چهار مزرعه مختلف بررسی شد. نتایج این بررسی ها نشان داد که این آفت در سال 1392 شش نسل و در سال 1393 هفت نسل در سال دارد. در سال 1392 اولین پروانه ­ها در تاریخ 18 اردیبهشت ماه شکار شدند. اوج جمعیت پروانه­ ی نر مینوز در این سال در تاریخ 16 مرداد ماه با متوسط 38/5±125/75 عدد پروانه ی نر مشاهده شد. میانگین مجموع تعداد پروانه­ های شکار شده در 75 بار نمونه­ برداری 265±1947/75 پروانه به ازای هر تله بود. در سال 1393 اولین حشرات بالغ نر هم­زمان با نصب اولین تله­ ها یعنی در تاریخ 20 اردیبهشت ماه شکار شدند و اوج جمعیت آن نیز در تاریخ 11 مرداد­ماه با متوسط 11/5±110/33 عدد پروانه­ ی نر مشاهده شد. میانگین مجموع تعداد پروانه­ های شکار شده در 74 بار نمونه ­برداری کمتر از سال قبل و به میزان 109±1742/33 عدد به ازای هر تله بود. استفاده از ثابت­ حرارتی گزارش شده برای این آفت نیز در این مطالعه کارایی تله­ های فرمونی را در تخمین نوسانات جمعیت تایید نمود. بررسی همبستگی تغییرات جمعیت پروانه ­های نر شکار شده با دما نیز نشان داد که همبستگی بین این دو در هر دو سال کاملا مثبت و معنی­ دار است. نتایج حاصل از این تحقیق به عنوان یکی از اولین بررسی­ ها در مورد تراکم و نوسانات جمعیت این آفت در شرایط مزرعه­ ای در ایران نشان داد که T. absoluta بدلیل چند­نسلی بودن و تراکم بالا، پتانسیل بالایی برای خسارت­زایی دارد و تله­ های فرمونی به عنوان ابزار مطمئنی در تعیین نوسانات جمعیت می­ توانند مفید باشند.
https://apm.uma.ac.ir/article_305_2c14d5ac495956fb7f6a20cdf0a72aff.pdf
2015-07-23
1
11
نوسانات جمعیت
مینوز گوجهفرنگی
دما
ایران
تلههای فرمونی
فرشته
بحیرایی
fbahirai@yahoo.com
1
دانشگاه لرستان
AUTHOR
عبدالحسین
آریافر
aryafar1392@yahoo.com
2
سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان
AUTHOR
شهریار
جعفری
shahriar.jafari@gmail.com
3
دانشگاه لرستان
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثرات زیرکشندگی متوکسیفنوزاید و امامکتینبنزوات روی زنبور Trichogramma brassicae Bezdenco (Hym.: Trichogrammatide)
زنبور پارازیتوییدTrichogramma brassicae Bezdenco یکی از مهمترین پارازیتوییدهای تخم حشرات است که همه ساله به منظور کنترل Helicoverpa armigera (Hübner) در سطح مزارع در برخی از استان­های کشور از جمله گلستان، مازندران و اردبیل رها­سازی می­ شود. این پارازیتویید به دلیل توانایی بالا در تنظیم جمعیت گونه­ های آفت در سطح قابل قبول اقتصادی، در اکوسیستم­های زراعی دارای اهمیت زیادی بوده، و در برنامه­ های کنترل بیولوژیک آفات در خیلی از نقاط جهان مورد استفاده قرار می­ گیرد. پرورش این زنبور روی تخم ­های بید غلات Sitotroga cerealella Olivier در اتاقک رشدی با شرایط دمایی 1±26 درجه­ ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±70 درصد و دوره­ ی نوری 16 ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی انجام گرفت. آزمایش زیرکشندگی روی مرحله­ ی شفیره­ ی زنبور به روش غوطه ­ورسازی صورت گرفت. در این مطالعه، اثرات زیرکشندگی دو حشره­ کش متوکسی­ فنوزاید و امامکتین­ بنزوآت روی فراسنجه ­های جدول ­زندگی و تولید­مثلی زنبور پارازیتویید بررسی شد. در شاهد و تیمارهای حشره ­کشی ، با افزایش سن زنبور نرخ بقا روند نزولی داشت. تیمارهای شاهد و امامکتین بنزوآت به ترتیب بیشترین و کمترین امید زندگی را داشتند. حداکثر طول عمر ثبت شده برای زنبور در شاهد، متوکسی­ فنوزاید و امامکتین به ترتیب 19، 18 و 17 روز بود. بیشترین نرخ خالص باروری در شاهد با 86/84 تخم و کمترین آن در تیمار امامکتین با (23 تخم) مشاهده گردید. در صورت تایید نتایج توسط مطالعات تکمیلی مزرعه­ ای، می­توان از متوکسی­ فنوزاید همراه با این عامل کنترل بیولوژیک در برنامه­ های مدیریت تلفیقی آفات استفاده نمود.
https://apm.uma.ac.ir/article_306_1d5dd49da6074348e78e8d73899d9ab4.pdf
2015-07-23
12
20
Trichogramma brassicae
حشرهکشهای زیستسازگار
فراسنجههای جمعیتی
کنترل بیولوژیک
مینا
جعفری
m_jafari9084@yahoo.com
1
دانشگاه مراغه
AUTHOR
موسی
صابر
moosaber@gmail.com
2
دانشگاه مراغه آدرس جدید: گروه گیاه پزشکی دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
غلامحسین
قره خانی
.........@.....
3
دانشگاه مراغه
AUTHOR
محمد
باقری
..........@....
4
دانشگاه مراغه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه تراکم جمعیت تریپس پیاز، Thrips tabaci و سن شکارگر Orius niger روی چند ژنوتیپ سیبزمینی
تریپس پیاز، Thrips tabaci Lind.، یکی از آفات سیب­ زمینی، Solanum tuberosum L.، در ایران می ­باشد. سن شکارگر Orius niger Wolff از مهم­ترین شکارگرهای این آفت محسوب می­ شود. در تحقیق حاضر، تراکم جمعیت T. tabaci و سن شکارگر O. niger روی هفت ژنوتیپ سیب­ زمینی به نام ­های Agria، Savalan، Morene، Kondor، Diamant، PI397082-2 و PI397097-2 تحت شرایط مزرعه­ ای در دو سال 1390 و 1391 مطالعه شد. در هر دو سال مورد مطالعه کمترین تراکم جمعیت تریپس پیاز روی رقم Savalan مشاهده گردید. همچنین، تراکم جمعیت سن شکارگر روی رقم Savalan در مقایسه با سایر رقم­ های مورد مطالعه بیشتر بود. علاوه بر آن، در بین شش مرحله ­ی رشدی مورد مطالعه بیشترین تراکم سن شکارگر در دوره گلدهی هر هفت ژنوتیپ­ مورد مطالعه مشاهده گردید. بنابراین، می­­ توان نتیجه­ گیری کرد که رقم Savalan در بین ژنوتیپ ­های مورد مطالعه مناسب­ ترین رقم برای فعالیت شکارگری O. niger بوده و کشت رقم Savalan در تلفیق با کاربرد سن شکارگر O. niger می­ تواند مدیریت موثر و پایدار تریپس پیاز در منطقه را فراهم سازد.
https://apm.uma.ac.ir/article_307_d2f8094c7b332a9fb02e10da9cd4bee0.pdf
2015-08-16
21
29
تریپس پیاز
Solanum tuberosum
Orius
سید علی اصغر
فتحی
fathi@uma.ac.ir
1
دانشگاه محقق اردبیلی
LEAD_AUTHOR
مهدی
حسن پور
hassanpour@uma.ac.ir
2
دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
علی
گلی زاده
golizadeh@uma.ac.ir
3
دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی تکمیلی عوامل کنترل زیستی پروانهی ابریشم باف ناجورLymantria dispar (Lep.: Lymantriidae) در جنگلهای ارسباران
پروانه­ ی کولی یا ابریشم­ باف ناجور، Lymantria dispar (L.)، یکی از مخرب ترین آفات برگ خوار درختان جنگلی در نقاط مختلف دنیا میباشد. این پروانه در مناطق مختلفی از ایران به ویژه در استانهای شمالی و شمالغرب کشور انتشار دارد. در مراحل اولیه لاروی این آفت از برخی میزبان های ترجیحی نظیر درختان بلوط، بید و توسکا تغذیه می کند اما لاروهای بالغ آن می­ توانند بیش از 500 گونه درخت و درختچه را مورد تغذیه قرار دهند. در منطقه­ ی ارسباران پروانه ابریشم باف ناجور حداقل از 32 گونه درخت و درختچه تغذیه می کند. لاروهای آفت از اواسط بهار تا اوایل تابستان و تا قبل از تبدیل شدن به شفیره، به شدت به تغذیه از برگ های گیاهان میزبان می پردازند. این مطالعه به منظور تعیین عوامل کنترل طبیعی پروانه­ ی ابریشم باف ناجور در طی بررسی های صحرایی و آزمایشگاهی سالهای 1381 تا 1387 در جنگل های ارسباران انجام گرفت. نتایج بررسیها نشان داد که عوامل کنترل­ کننده ­ی زیر به عنوان دشمنان­ طبیعی آفت در مراحل تخم، لارو و شفیره عمل می کنند. 1- Monodontomerus aerus Walker (Hymenoptera: Torymidae) 2- Tachina praeceps Meigen (Diptera: Tachinidae) 3 - Zenillia libatrix Panzer (Diptera: Tachinidae) 4 - Brachymeria intermedia Nees (Hymenoptera: Chalcididae) 5 - Glyptapanteles indiensis Marsh. (Hymenoptera: Braconidae) 6 - Glyptapanteles porthetriae Mues. (Hymenoptera: Braconidae 7 - Hexamermis albicans (Nematoda: Mermithidae) 8 - Calosoma sp. (Coleoptera: Carabidae) 9 - Araneus diadematus (Aranea: Araneidae) 10 - Cheiracanthium punctorium (Aranea: clubionidae) 11 – ویروس نوکلئو پولی هیدروزیس (NPV) 12 – پرندگان و جوندگان
https://apm.uma.ac.ir/article_308_66f48b5413b512c0ee760528a9b7f34c.pdf
2015-05-22
30
38
دشمنانطبیعی
پروانهی ابریشم باف ناجور
جنگلهای ارسباران
مصطفی
نیکدل
mnikdel1374@gmail.com
1
بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران.
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
پارامترهای زیستی شبپرهی مینوز گوجهفرنگی Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) روی سه میزبان از تیرهی بادمجانیان
شب­ پره­ ی مینوز گوجه­ فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) یکی از آفات کلیدی مزارع گوجه ­فرنگی می ­باشد. این آفت در مزارع گوجه ­فرنگی در صورت عدم کنترل می ­تواند 30 تا 100 خسارت وارد سازد. شب ­پره ­ی مینوز گوجه ­فرنگی علاوه برگوجه ­فرنگی از سایر گیاهان تیره­ ی بادمجانیان نیز تغذیه می­ نماید. در بررسی حاضر تاثیر سه گیاه شامل گوجه­ فرنگی Lycopersicum esculentum Mill. رقم ((HAN RAN و دو رقم سیب­ زمینی Solanum tuberosum L.. ارقام (AGRIA و (FONTANA روی پارامترهای جدول زندگی شب­ پره­ ی مینوز گوجه­ فرنگی T. absoluta در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از برگ بریده مورد مطالعه قرار گرفته است. داده­ های بدست آمده توسط برنامه ­ی دو جنسی سنی- مرحله ­ای چی (2014) تجزیه گردید. حشرات مورد آزمایش دو نسل در روی میزبان­ های مورد نظر پرورش داده شد و سپس آزمایش روی آنها انجام گرفت. تخم حشرات روی برگ بریده گیاهان در پتری ­دیش قرار داده شد و از هر تیمار تعداد 65 تکرار ایجاد گردید. آزمایش در شرایط آزمایشگاهی دمای 5±25 درجه­ ی سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و شرایط نوری 16:8 (روشنایی:تاریکی) انجام گرفت. تجزیه داده­ های بدست آمده با استفاده از برنامه دوجنسی سنی- مرحله­ ای صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد کم­ترین طول دوره­­ ی تخم مربوط به حشرات روی ارقام سیب ­زمینی AGRIA بود و کم­ترین طول دوره ­ی لاروی و شفیرگی مربوط به حشرات تغذیه نموده از سیب­ زمینی FONTANA بود. بیشترین و کمترین مقدار طول مدت یک نسل، نرخ متناهی افزایش، نرخ ناخالص تولید­مثل، نرخ ذاتی افزایش جمعیت به ترتیب مربوط به گوجه ­فرنگی رقم HAN RAN و سیب­ زمینی رقم AGRIA بود ولی مقایسه­ ی میانگین نشان داد که اختلاف بدست آمده معنی­ دار نمی ­باشد. نتایج بدست آمده نشان می­ دهد با اینکه گوجه ­فرنگی بعنوان میزبان ترجیحی آفت شناخته می ­شود ولی هماهنگی زمانی و مکانی حضور آفت با کشت سیب­زمینی می­ تواند باعث ایجاد خسارت T. absoluta در مزارع سیب­ زمینی گردد.
https://apm.uma.ac.ir/article_309_70b15c33678498bbff28a3ea5473ee0e.pdf
2015-05-22
39
47
Tuta absoluta
پارامترهای جدول زندگی
سیبزمینی
گوجهفرنگی
طاهره
شیری
darya.shiri@gmail.com
1
دانشگاه مراغه
LEAD_AUTHOR
حمیده
سالک ابراهیمی
h_salekebrahimi@yahoo.com
2
دانشگاه مراغه
AUTHOR
غلامحسین
قره خانی
ghgharakhany@yahoo.com
3
دانشگاه مراغه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
واکنش تابعی و عددی کفشدوزک Nephus arcuatus Kapur در تغذیه از تخم شپشک آرد آلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead)
در این تحقیق واکنش تابعی و عددی کفشدوزک Nephus arcuatus Kapur، یکی از مهم ترین شکارگر­های شپشک آردآلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead) در استان خوزستان، مورد ارزیابی قرار گرفت. تراکم­ های2، 4، 8، 15، 40، 65، 90 و 115 عدد از تخم شپشک به مدت 33 روز در اختیار افراد مادهی بالغ جفت­ گیری کرده (سهروزه) قرار گرفت. نوع واکنش تابعی و پارامترهای حاصل از آن به ترتیب با استفاده از رگرسیون لجستیک و رگرسیون غیرخطی محاسبه شدند. بر اساس نتایج رگرسیون لجستیک، واکنش تابعی ماده از نوع سوم تعیین شد. ضریب ثابت b، 0/00505، زمان دستیابی (Th) 0/4163 ساعت و بیشینه تئوریکی نرخ شکارگری57/7 تخم شپشک تعیین شد. نتایج حاصل از واکنش عددی نشان داد که با افزایش تراکم طعمه، تعداد تخم تولیدشده توسط ماده­ ها از 1 تخم (در تراکم 4) تا 229/5 تخم (در تراکم 115) به طور غیرخطی افزایش یافت. در مقابل، با افزایش تراکم طعمه کارایی بهرهبرداری از طعمه کاهش یافت. با توجه به شباهت شکل منحنی واکنش تابعی و عددی کفشدوزک، می ­توان نتیجه­ گیری کرد که این دو پارامتر با یکدیگر مرتبط بوده و عملکرد آنها به صورت همزمان است. بر اساس نتایج بهدستآمده رهاسازی با نسبت 1:115 (طعمه: شکارگر) در یک برنامه کنترل بیولوژیک، احتمالاً بتواند کنترل موفقی از آفت را فراهم ­آورد.
https://apm.uma.ac.ir/article_310_6c43bc6f451fb837deea92f298cb68af.pdf
2015-05-22
48
59
Nephus arcuatus
Nipaecoccus viridis
واکنش تابعی
واکنش عددی
سارا
ضرغامی
sar.zarghami@gmail.com
1
فارغ التحصیل دوره دکتری
LEAD_AUTHOR
محمد سعید
مصدق
mossadegh_ms@yahoo.com
2
گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
فرحان
کچیلی
kocheifif@gmail.com
3
گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
حسین
اللهیاری
allahyar@ut.ac.ir
4
گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران
AUTHOR
آرش
راسخ
arashrasekh@gmail.com
5
گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR