پارامترهای زیستی شب‌پره‌ی مینوز گوجه‌فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) روی سه میزبان از تیره‌ی بادمجانیان

نوع مقاله : مقاله تحقیقی

نویسندگان

دانشگاه مراغه

چکیده

شب­ پره­ ی مینوز گوجه­ فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) یکی از آفات کلیدی مزارع گوجه ­فرنگی می ­باشد. این آفت در مزارع گوجه ­فرنگی در صورت عدم کنترل می ­تواند 30 تا 100 خسارت وارد سازد. شب ­پره ­ی مینوز گوجه ­فرنگی علاوه برگوجه ­فرنگی از سایر گیاهان تیره­ ی بادمجانیان نیز تغذیه می­ نماید. در بررسی حاضر تاثیر سه گیاه شامل گوجه­ فرنگی Lycopersicum esculentum Mill. رقم ((HAN RAN و دو رقم سیب­ زمینی Solanum tuberosum  L.. ارقام (AGRIA و (FONTANA روی پارامترهای جدول زندگی شب­ پره­ ی مینوز گوجه­ فرنگی T. absoluta  در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از برگ بریده مورد مطالعه قرار گرفته است. داده­ های بدست آمده توسط برنامه ­ی دو جنسی سنی- مرحله ­ای چی (2014) تجزیه گردید. حشرات مورد آزمایش دو نسل در روی میزبان­ های مورد نظر پرورش داده شد و سپس آزمایش روی آنها انجام گرفت. تخم حشرات روی برگ بریده گیاهان در پتری ­دیش قرار داده شد و از هر تیمار تعداد 65 تکرار ایجاد گردید. آزمایش در شرایط آزمایشگاهی دمای 5±25 درجه­ ی سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و شرایط نوری 16:8 (روشنایی:تاریکی) انجام گرفت. تجزیه داده­ های بدست آمده با استفاده از برنامه دوجنسی سنی- مرحله­ ای صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد کم­ترین طول دوره­­ ی تخم مربوط به حشرات روی ارقام سیب ­زمینی AGRIA بود و کم­ترین طول دوره ­ی لاروی و شفیرگی مربوط به حشرات تغذیه نموده از سیب­ زمینی FONTANA بود. بیشترین و کمترین مقدار طول مدت یک نسل، نرخ متناهی افزایش، نرخ ناخالص تولید­مثل، نرخ ذاتی افزایش جمعیت به ترتیب مربوط به گوجه ­فرنگی رقم HAN RAN و سیب­ زمینی رقم AGRIA بود ولی مقایسه­ ی میانگین نشان داد که اختلاف بدست آمده معنی­ دار نمی ­باشد. نتایج بدست آمده نشان می­ دهد با اینکه گوجه ­فرنگی بعنوان میزبان ترجیحی آفت شناخته می ­شود ولی هماهنگی زمانی و مکانی حضور آفت با کشت سیب­زمینی می­ تواند باعث ایجاد خسارت T. absoluta در مزارع سیب­ زمینی گردد.

کلیدواژه‌ها